SİYASETÇİ OLMAK…
Siyasetçi analizci olmalıdır. Amaçlara sağlıklı yönlenmek açısından en önemli kavramdır analizcilik…
Siyasette en bela sorunları basitleştirip çözen, projelendiren bir yapısallık ve bütünlük şarttır. Bu şart tahlillerin doğruluğu oranında gerçekleşir. Yani analizlerin gerçekleri yansıtıp yansıtmadığı çok önemlidir. Karmaşık her ne varsa anlaşılması için kurum önermek, eskiyen kurumların yerine ön çalışmasız yenisini koymak siyaset değildir. Önemli olan köhnediği ve çürüdüğü varsayılan kurum ve kuruluşların ciddi analizlerle son durumu ve değişim rahatlığını saptamaktır. Yani siyaset adamlığı analizlerle başlar.
Esasa dayanarak, detaylarda boğulmadan sorunları her yönüyle çözme işlerliğine kavuşmak, yeniden yapılandırma ve düzene koyma becerisi analizle olur. Siyaseti yaşam biçimi edinenler temel kurum ve kuralları sık sık değiştirmemeli ayrıca sıkı bir analize tabi tutmalıdır. Onun içinde yeterlilik ve bilgi birikimine sahiplik gerekir. Kızdım, sıkıldım, beğenmedim değişsin demek ise siyasetin örgüsüne ters ilmektir. Zaten kendisini yetiştirmemiş siyasilerin ufkunun da geniş olmadığı kısa sürede icraatlarından anlaşılır. Ondan sonrası kurtul kurtulabilirsen dönemidir ve çok uzun sürer.
Basiretli davranmak, geleceği görmek ve geleceği güzelleştirecek projeler ve değerlerle iç içe yaşamaktır siyaset. Ve siyasetçi analizciliğini de zamanla geliştirmelidir. Ufuk ötesini görmek, dağın ardına ulaşmak için sürekli fikir üretmek, fikri kabullendirmek siyasetin özetidir. O halde siyasetçi yaptığı analizlerin doğrultusunda sürekli yol ve yöntemler aramalıdır. Temel değeri var olanı devam ettirmek değil daima değiştirmek olmalıdır.
Geleceğe yön vermek, yeniden kurmak için sürekli risk almalıdır. Dikkat çekmelidir. Pozitif tavırla, inançlar ve kendi ideolojisi ile bütünleşip siyaseti günü kurtarmak için değil yarınlar için yapmalıdır. Siyasetçi özellikle doksan dokuz öncesi ve sonrasını iyice analize tabi tutmalıdır, devrialemi geciktirmemelidir..
Siyasi ayrıca asla düzenci değil aksine düzenli olmalıdır. Yüklendiği görevleri sonraya asla bırakmamalıdır. Siyaseti yaşamında öncelik sırasında en başa koyanlar başı sıkıştığında topu taca atmamalıdır. Üstesinden gelebileceği yeterli ve birikimli olduğu alanlarda görev talep etmelidir. Planlı olmayı teknolojinin gelişen ortamına uyduran siyasetçiler elbette analizlerin ışığında yol alırlar. Tersine rol çalarak, replik kaparak zor bir insan görüntüsüne de bürünemezler. Ulaşılmaz tavır içinde dolaşanlar analizciliğin alfabesinden sınıfta kalanlardır.
Siyasetçi düzenliliğini günden güne artıran bir portre çizdiğinde yerelde veya genelde aranılan konuma ulaşır. İşte tüm efor ve zaman planlaması bu aşamada çok önemlidir. Nereye kadar ve ne kadar var olacağını iyi analiz eden siyasetçi yapıcılığını öne çıkarır. Hislere kolay ulaşan bir anlayış ortaya koyması kolaylaşır.
İşin özü siyasetçi siyasette her an atak ve tetikte bir anlayışı özümseyebilmelidir. İleriye dönük amaçlara yönelik uzlaşıyı öngören değerlerle bütünleşemeyenler kısa sürede dökülür. Böylece uzun süre azim ve canlılık içinde de kalamazlar. Birikimli, donanımlı imajını yaymak da nafiledir bir yerden sonra. Sahiplenilen sorunlar küçük büyük ayırt etmeksizin analizlere tabi tutularak çözmeye yetkinleşilmelidir.
Evrensel normlarda davranan, temel ideoloji ve belirli programlar uyarınca davranan her siyasetçi tüm zorlukları aşar. İlkeleriyle geniş kapsamda bütünleşen siyasetçi ilkelliği de yener. Onurlu ve dürüst kalmaya beceren siyasetçiler işte bu kapsamda analitik zihne sahip olanlardır. Makam ne olursa olsun yönetmeye ve yönetirken insani değerleri yüceltmeye en ciddi aday işte bunlardır. Mutlak bir gün iktidar olmanın yolunu işte bu analizsever siyasetçiler süsleyecektir.
İktidara ulaşmak bir yana siyasette dürüst ve güvenilir olmak bunca güvensizlik içerisinde en güzelidir.
Siyasette aktif üye veya yönetici olunmasa da sadece pasif direnci yönlendirenlerden olmakta siyasettir ve bu kadarlık siyasi tavır bile içine düşülecek birçok yanlışı önler. Kurtarıcı demokrat gibi sunulan, davranışlardaki fark ve farklılık yaratıcı düşünceyi bir yere kadar geliştirir. Sonrası hüsrandır. Sadece analizlerle desteklenen her siyasi düşünce toplumu zedeleyen her konuda direnç gösterir. O halde siyasetçi ayan beyan görülenleri dahi iyice süzgeçten geçirmelidir. Erdemli siyasetçilerden sayılmanın güçleştiği son günlerde olursa ancak böyle olur, olmalıdır örneklemesine uyan bir profilde ısrarcı dayanmak şarttır.
Toplumun dimağına yerleştirilen olduğu kadar olsun, ondan bundan iyisi mi var düz mantıklılık çerçevesindeki tutum ve yaklaşımlarla gelinen nokta tarih içinde tam da analizlere tabi tutulması gereken bir kara noktadır. Siyasete güveni azaltan da işte bu moda modda siyaset yapmaktır. Yani bu çağda siyasette çok yer tutan ucuz siyasetçinin analizci olması gerekliliğini boş vermesi ve unutmasıdır.
Siyasetçi olmanın topluma dönük yüzünde en olumsuz görünen tavır ve eda ise zamanla altına imza atılamayacak imzalara hapsolmasıdır. En olmaz kararları meşrulaştırırken atılan imzaların siyaseti gayri meşrulaştırmasıdır. Siyasetin olmazsa olmazı ise analizlere hapsolmaktır.
Son tahlilde siyasetçi anaları ağlatmayan amaçlara hizmet ederek, analizler neticesinde birincil çıkan sorunun çaresi için cesaretle işe başlayandır.
Siyasetçi analizci olmalıdır. Amaçlara sağlıklı yönlenmek açısından en önemli kavramdır analizcilik…
Siyasette en bela sorunları basitleştirip çözen, projelendiren bir yapısallık ve bütünlük şarttır. Bu şart tahlillerin doğruluğu oranında gerçekleşir. Yani analizlerin gerçekleri yansıtıp yansıtmadığı çok önemlidir. Karmaşık her ne varsa anlaşılması için kurum önermek, eskiyen kurumların yerine ön çalışmasız yenisini koymak siyaset değildir. Önemli olan köhnediği ve çürüdüğü varsayılan kurum ve kuruluşların ciddi analizlerle son durumu ve değişim rahatlığını saptamaktır. Yani siyaset adamlığı analizlerle başlar.
Esasa dayanarak, detaylarda boğulmadan sorunları her yönüyle çözme işlerliğine kavuşmak, yeniden yapılandırma ve düzene koyma becerisi analizle olur. Siyaseti yaşam biçimi edinenler temel kurum ve kuralları sık sık değiştirmemeli ayrıca sıkı bir analize tabi tutmalıdır. Onun içinde yeterlilik ve bilgi birikimine sahiplik gerekir. Kızdım, sıkıldım, beğenmedim değişsin demek ise siyasetin örgüsüne ters ilmektir. Zaten kendisini yetiştirmemiş siyasilerin ufkunun da geniş olmadığı kısa sürede icraatlarından anlaşılır. Ondan sonrası kurtul kurtulabilirsen dönemidir ve çok uzun sürer.
Basiretli davranmak, geleceği görmek ve geleceği güzelleştirecek projeler ve değerlerle iç içe yaşamaktır siyaset. Ve siyasetçi analizciliğini de zamanla geliştirmelidir. Ufuk ötesini görmek, dağın ardına ulaşmak için sürekli fikir üretmek, fikri kabullendirmek siyasetin özetidir. O halde siyasetçi yaptığı analizlerin doğrultusunda sürekli yol ve yöntemler aramalıdır. Temel değeri var olanı devam ettirmek değil daima değiştirmek olmalıdır.
Geleceğe yön vermek, yeniden kurmak için sürekli risk almalıdır. Dikkat çekmelidir. Pozitif tavırla, inançlar ve kendi ideolojisi ile bütünleşip siyaseti günü kurtarmak için değil yarınlar için yapmalıdır. Siyasetçi özellikle doksan dokuz öncesi ve sonrasını iyice analize tabi tutmalıdır, devrialemi geciktirmemelidir..
Siyasi ayrıca asla düzenci değil aksine düzenli olmalıdır. Yüklendiği görevleri sonraya asla bırakmamalıdır. Siyaseti yaşamında öncelik sırasında en başa koyanlar başı sıkıştığında topu taca atmamalıdır. Üstesinden gelebileceği yeterli ve birikimli olduğu alanlarda görev talep etmelidir. Planlı olmayı teknolojinin gelişen ortamına uyduran siyasetçiler elbette analizlerin ışığında yol alırlar. Tersine rol çalarak, replik kaparak zor bir insan görüntüsüne de bürünemezler. Ulaşılmaz tavır içinde dolaşanlar analizciliğin alfabesinden sınıfta kalanlardır.
Siyasetçi düzenliliğini günden güne artıran bir portre çizdiğinde yerelde veya genelde aranılan konuma ulaşır. İşte tüm efor ve zaman planlaması bu aşamada çok önemlidir. Nereye kadar ve ne kadar var olacağını iyi analiz eden siyasetçi yapıcılığını öne çıkarır. Hislere kolay ulaşan bir anlayış ortaya koyması kolaylaşır.
İşin özü siyasetçi siyasette her an atak ve tetikte bir anlayışı özümseyebilmelidir. İleriye dönük amaçlara yönelik uzlaşıyı öngören değerlerle bütünleşemeyenler kısa sürede dökülür. Böylece uzun süre azim ve canlılık içinde de kalamazlar. Birikimli, donanımlı imajını yaymak da nafiledir bir yerden sonra. Sahiplenilen sorunlar küçük büyük ayırt etmeksizin analizlere tabi tutularak çözmeye yetkinleşilmelidir.
Evrensel normlarda davranan, temel ideoloji ve belirli programlar uyarınca davranan her siyasetçi tüm zorlukları aşar. İlkeleriyle geniş kapsamda bütünleşen siyasetçi ilkelliği de yener. Onurlu ve dürüst kalmaya beceren siyasetçiler işte bu kapsamda analitik zihne sahip olanlardır. Makam ne olursa olsun yönetmeye ve yönetirken insani değerleri yüceltmeye en ciddi aday işte bunlardır. Mutlak bir gün iktidar olmanın yolunu işte bu analizsever siyasetçiler süsleyecektir.
İktidara ulaşmak bir yana siyasette dürüst ve güvenilir olmak bunca güvensizlik içerisinde en güzelidir.
Siyasette aktif üye veya yönetici olunmasa da sadece pasif direnci yönlendirenlerden olmakta siyasettir ve bu kadarlık siyasi tavır bile içine düşülecek birçok yanlışı önler. Kurtarıcı demokrat gibi sunulan, davranışlardaki fark ve farklılık yaratıcı düşünceyi bir yere kadar geliştirir. Sonrası hüsrandır. Sadece analizlerle desteklenen her siyasi düşünce toplumu zedeleyen her konuda direnç gösterir. O halde siyasetçi ayan beyan görülenleri dahi iyice süzgeçten geçirmelidir. Erdemli siyasetçilerden sayılmanın güçleştiği son günlerde olursa ancak böyle olur, olmalıdır örneklemesine uyan bir profilde ısrarcı dayanmak şarttır.
Toplumun dimağına yerleştirilen olduğu kadar olsun, ondan bundan iyisi mi var düz mantıklılık çerçevesindeki tutum ve yaklaşımlarla gelinen nokta tarih içinde tam da analizlere tabi tutulması gereken bir kara noktadır. Siyasete güveni azaltan da işte bu moda modda siyaset yapmaktır. Yani bu çağda siyasette çok yer tutan ucuz siyasetçinin analizci olması gerekliliğini boş vermesi ve unutmasıdır.
Siyasetçi olmanın topluma dönük yüzünde en olumsuz görünen tavır ve eda ise zamanla altına imza atılamayacak imzalara hapsolmasıdır. En olmaz kararları meşrulaştırırken atılan imzaların siyaseti gayri meşrulaştırmasıdır. Siyasetin olmazsa olmazı ise analizlere hapsolmaktır.
Son tahlilde siyasetçi anaları ağlatmayan amaçlara hizmet ederek, analizler neticesinde birincil çıkan sorunun çaresi için cesaretle işe başlayandır.
19 Eylül 2015 Cumartesi
VARLAR YOKLAR BARIŞI…
VARLAR YOKLAR BARIŞI…
Yıllar öncesinden bu güne demokratik, siyasi, ekonomik ve sosyal çözüm önerileri kapsamında çok şey sayıldı, yazıldı, çizildi. Gizli açık, anlaşmalı anlaşmasız çözüm süreçleri yaşandı bitti, geldi geçti gitti. Ve maalesef mesele küçülecek yerde büyüdükçe büyüdü ve sil baştan en başa dönüldü yine.
Bitti barış temalı süreç ve bir bilinmeze doğru sürükleniyor ülke, doğudan batıya. Bu saatten sonra sorular cehennemi; kalıcı barış gelir mi? Kürt sorunu kökten çözülür mü? Dört bir yanda akan kan durdurulabilir mi? Ülkenin üniter yapısı zedelenmeden memleket tek parça kurtulur mu? Cumhuriyet devrilir mi? Maazallah yenisinde yurt esenliğe kavuşur mu? Sorgu sual arasında büyük sermayenin bölgesel toprak paylaştırma oyunlarını bekleyip göreceğiz.
Temelinde o var şu yok değerlendirmeleri ve iddiaları ile karşılıklı gerilen kardeşlik ekseni son aylarda eksilerde seyrediyor artık. Demokratik çözüm önerileri kapsamında yıllarca sadece konuşulduğunu savlayanlar ile yapıldı edildi şeklinde kitleleri tavlayanlar çıkmaza sürükledi koskoca memleketi. Siyasetçiye güven kazandıralım derken siyasetin iyice değer yitirmesine, ateşli olayların iyice alevlenmesine zemin hazırlandı ister istemez.
Sanki yıllardan beri arzulanan; anadilde yazılı basın, radyo televizyon kurulması, etnik medya planlaması, yerel ve ulusal medyadan eşit koşullarda faydalanma, anadilde eğitim yapacak okullar kurulması, özel okullara müfredat serbestliği, enstitü ve benzeri kurumlara yasal izin, yerel siyasetin yerel parlamentolarda iktidarı, ulusal parlamenterlerin etkinlik alanlarına özgürlük gibi temel değerler ve bu anayasal değerlerin sınırlı sınırsız kullanımı unutuldu. Veya her fırsatta vardı yoktu bahisleriyle unutturuldu.
Yine aynı taraflar ve çevrelerce siyasi çözüm önerileri bazında hayata geçen veya geçmeyen ne varsa hiç biri düzenlemelere tabi tutulmamış gibi gösterilerek halka biz yaptık, biz ettik de mesele halloldu bağlamında yazılı görsel angajmanı yapıldı. Bu yerli yersiz yaklaşımlarla her türden yeni talepler sıcak ve diri tutuldu. Hal böyle olunca açık gizli görüşmelerden halkoyu yerine öte beri belli merkezler daha çok bilgilendi ve ilgilendirildi.
Sıradanmış gibi, yerelden genele yerinden yönetim ve idari reformlar, yasa önünde eşitlik, ana dilde ifade hukukunun üstünlüğü ilkesine dayanan değişiklikler, her alanda fırsat eşitliğini düzenleyebilecek yapıcı yaptırımlar, dil kültür ve folklor alanında ciddi çalışmalar yapılmasını öncelemeler, kimlik açıklama rahatlaması, kimlik yüzünden sıkıntı çekilmesini önleyecek yaklaşımlar, incelemeler ve uygulamalar hiç yapılmamış, hiç başlanmamış biçiminde lanse edilince, sadece son on küsur yılda yapıldığına hükmeden bir kamuoyu yaratıldı.
Böylece gittiği yere kadar, sürdüğü zamana kadar yeter mantığıyla sıkışan halklar iki taraf arasında git gele zorlandı.
Bu medcezirde siyasi çözüm önerisi denildiğinde ilk akla gelen DGM’ler kaldırıldı belki ama yerine adı değişiği ikame edilince, TSK’nın asli görevi olan sınır korumaya yönelik duruşu sınır ötesine kayınca, basın ve medya sansüründe doz yükseltildikçe, MGK’nın sivil otoritenin üstünde erke sahip olması bir türlü kırılamayınca, siyasi görüşler özgürce açıklandığında Silivri modeli devreye girince, özgürce açıklanabilir ama görüşler serbestçe örgütlenemez denilince, köy koruculuğu hala tasfiye edilmeyince, çağdaş bir iç güvenlik sistemi kurulamayınca, ucundan kıyısından gayrı yasala düşmüşlerin affı geciktirildikçe, OHAL kalktı derken başka haller bastırdıkça, Çekiç güç kaldırılmayıp süreleri uzatıldıkça ve en önemlisi MİT sivilleştikçe başka işlerde sivrilince işler arap saçına döndü. Yetmezmiş gibi eski tas eski hamam çatışmalar bir anda güncelleniverdi, ortalık yangın yerine döndürüldü.
Tüm bunlar vardır yoktur, varsa da yoksa da zihniyete göre değişkendir ama on küsur yıldır onca yaptık ettik arasında ekonomik açıdan meseleye gerektiğince bakılmadığından tüm çözüm süreci mutat görüşmelerle sınırlı kaldı. Ve bu kısır döngü tarafları gerdi ve bekleyişler bir anda hezeyana dönüştürüldü.
Oysa ekonomik manada, köye dönüş projeleri hayata geçseydi, toprak ve tarım reformu yapılabilseydi, yatırım ve teşvik uygulamaları o yok sayılan bölgelere gereğince kaydırılabilseydi, mezralar ve meralar aklı selime açılsaydı, tarımda müstahsilin desteklenmesi fonlaştırılsaydı, besicilik ve hayvancılığın inşası önemsenseydi, kırsala üretkenliği yüksek iş projeleri aktarılabilseydi, bölgesel gelişmeye hız verilseydi, kalkınmayı hızlandıracak tipik yatırımlara yönelinseydi, esnaf ve zanaatkarlar korunsaydı, özel girişimi özendirici ve müteşebbisi kollayıcı garantiler verilebilseydi, yerel iktisadi tedbirler genel uygulamalara kurban edilmeseydi, sınır ticareti yaygınlığı yanlış dış politikalar ile bitirilmeseydi ve üretim, sürekli üretim, üretim ıslahı ve verimlilik planlaması devlet millet eliyle kotarılabilseydi bu çılgınlık boyutuna varan kaos yaşanır mıydı? Düşünmek gerek.
Vardı yoktu, yoktu vardı, yaptık ettik kısır döngüsü bir yana, Sosyal çözüm politikaları ve uygulanabilir toplumsal çözüm önerileri birbiri ardına sıralansaydı belki de bu gün savaşma barış demeye hiç gerek kalmazdı. Yıllarca topluma ters yansıyan siyasi, ekonomik, sosyal odaklı birçok nokta gözden kaçırılınca şu son günlerde hallederiz kolay denilen mesele talebin toprak, bayrak, hak seviyesine dayandığı noktaya geldi mi gelmedi mi? İrdelemek gerek.
Vardır yoktur, yoktu vardı tartışa tartışa gelinen son aşamada şimdiden sonra; eğitimde fırsat eşitliği, sağlıkta açığın giderilmesi, hastanelerden yeterince faydalanma, yeni sağlık hizmeti sisteminde öncelik, iş güvencesi, istihdam olanakları, mesleki eğitim, meslek kursları, tarih kültür ve doğa zenginliğini koruma, her alanda kurum ve kurumlaşma, sivil toplum örgütlülüğüne güvence, gençliğe sınırsız imkanlar sunma, spor ve sosyal imkanların artırılması, sosyal alanda tam eşitlik, yeni ve özgür bir statü ve tüm kazanımların korunması gibi çözüm çeşitlemeleri ileri sürülse ve devlet garantisi verilse de bu halkların kategorize edilmişliği önlenebilir mi? Araştırmak gerek.
Artık sonsuz bilinmezlikle baş başa malum mesele. Ve ortam gerildikçe gerildi. Son tahlilde on yıllardır dağarcıkta saklananlar, saklı kalanlar, biriktirilenler birden ortaya serildi ve kılıçlar çekildi. Sorunlar meselenin özüne uygun çözülmedikçe, içtenlikle halledilemeyenler çoğaldıkça, meselenin üzerine hep ayni metotla gidildikçe başka ne olacağı beklenmeliydi? Açıklamak gerek.
Geçici veya kalıcı barışa açılan tüm kapılar rey sandığına kilitlendiğinden, bu varlar yoklar çıkmazında özlenen barış da varla yok arası…
Yıllar öncesinden bu güne demokratik, siyasi, ekonomik ve sosyal çözüm önerileri kapsamında çok şey sayıldı, yazıldı, çizildi. Gizli açık, anlaşmalı anlaşmasız çözüm süreçleri yaşandı bitti, geldi geçti gitti. Ve maalesef mesele küçülecek yerde büyüdükçe büyüdü ve sil baştan en başa dönüldü yine.
Bitti barış temalı süreç ve bir bilinmeze doğru sürükleniyor ülke, doğudan batıya. Bu saatten sonra sorular cehennemi; kalıcı barış gelir mi? Kürt sorunu kökten çözülür mü? Dört bir yanda akan kan durdurulabilir mi? Ülkenin üniter yapısı zedelenmeden memleket tek parça kurtulur mu? Cumhuriyet devrilir mi? Maazallah yenisinde yurt esenliğe kavuşur mu? Sorgu sual arasında büyük sermayenin bölgesel toprak paylaştırma oyunlarını bekleyip göreceğiz.
Temelinde o var şu yok değerlendirmeleri ve iddiaları ile karşılıklı gerilen kardeşlik ekseni son aylarda eksilerde seyrediyor artık. Demokratik çözüm önerileri kapsamında yıllarca sadece konuşulduğunu savlayanlar ile yapıldı edildi şeklinde kitleleri tavlayanlar çıkmaza sürükledi koskoca memleketi. Siyasetçiye güven kazandıralım derken siyasetin iyice değer yitirmesine, ateşli olayların iyice alevlenmesine zemin hazırlandı ister istemez.
Sanki yıllardan beri arzulanan; anadilde yazılı basın, radyo televizyon kurulması, etnik medya planlaması, yerel ve ulusal medyadan eşit koşullarda faydalanma, anadilde eğitim yapacak okullar kurulması, özel okullara müfredat serbestliği, enstitü ve benzeri kurumlara yasal izin, yerel siyasetin yerel parlamentolarda iktidarı, ulusal parlamenterlerin etkinlik alanlarına özgürlük gibi temel değerler ve bu anayasal değerlerin sınırlı sınırsız kullanımı unutuldu. Veya her fırsatta vardı yoktu bahisleriyle unutturuldu.
Yine aynı taraflar ve çevrelerce siyasi çözüm önerileri bazında hayata geçen veya geçmeyen ne varsa hiç biri düzenlemelere tabi tutulmamış gibi gösterilerek halka biz yaptık, biz ettik de mesele halloldu bağlamında yazılı görsel angajmanı yapıldı. Bu yerli yersiz yaklaşımlarla her türden yeni talepler sıcak ve diri tutuldu. Hal böyle olunca açık gizli görüşmelerden halkoyu yerine öte beri belli merkezler daha çok bilgilendi ve ilgilendirildi.
Sıradanmış gibi, yerelden genele yerinden yönetim ve idari reformlar, yasa önünde eşitlik, ana dilde ifade hukukunun üstünlüğü ilkesine dayanan değişiklikler, her alanda fırsat eşitliğini düzenleyebilecek yapıcı yaptırımlar, dil kültür ve folklor alanında ciddi çalışmalar yapılmasını öncelemeler, kimlik açıklama rahatlaması, kimlik yüzünden sıkıntı çekilmesini önleyecek yaklaşımlar, incelemeler ve uygulamalar hiç yapılmamış, hiç başlanmamış biçiminde lanse edilince, sadece son on küsur yılda yapıldığına hükmeden bir kamuoyu yaratıldı.
Böylece gittiği yere kadar, sürdüğü zamana kadar yeter mantığıyla sıkışan halklar iki taraf arasında git gele zorlandı.
Bu medcezirde siyasi çözüm önerisi denildiğinde ilk akla gelen DGM’ler kaldırıldı belki ama yerine adı değişiği ikame edilince, TSK’nın asli görevi olan sınır korumaya yönelik duruşu sınır ötesine kayınca, basın ve medya sansüründe doz yükseltildikçe, MGK’nın sivil otoritenin üstünde erke sahip olması bir türlü kırılamayınca, siyasi görüşler özgürce açıklandığında Silivri modeli devreye girince, özgürce açıklanabilir ama görüşler serbestçe örgütlenemez denilince, köy koruculuğu hala tasfiye edilmeyince, çağdaş bir iç güvenlik sistemi kurulamayınca, ucundan kıyısından gayrı yasala düşmüşlerin affı geciktirildikçe, OHAL kalktı derken başka haller bastırdıkça, Çekiç güç kaldırılmayıp süreleri uzatıldıkça ve en önemlisi MİT sivilleştikçe başka işlerde sivrilince işler arap saçına döndü. Yetmezmiş gibi eski tas eski hamam çatışmalar bir anda güncelleniverdi, ortalık yangın yerine döndürüldü.
Tüm bunlar vardır yoktur, varsa da yoksa da zihniyete göre değişkendir ama on küsur yıldır onca yaptık ettik arasında ekonomik açıdan meseleye gerektiğince bakılmadığından tüm çözüm süreci mutat görüşmelerle sınırlı kaldı. Ve bu kısır döngü tarafları gerdi ve bekleyişler bir anda hezeyana dönüştürüldü.
Oysa ekonomik manada, köye dönüş projeleri hayata geçseydi, toprak ve tarım reformu yapılabilseydi, yatırım ve teşvik uygulamaları o yok sayılan bölgelere gereğince kaydırılabilseydi, mezralar ve meralar aklı selime açılsaydı, tarımda müstahsilin desteklenmesi fonlaştırılsaydı, besicilik ve hayvancılığın inşası önemsenseydi, kırsala üretkenliği yüksek iş projeleri aktarılabilseydi, bölgesel gelişmeye hız verilseydi, kalkınmayı hızlandıracak tipik yatırımlara yönelinseydi, esnaf ve zanaatkarlar korunsaydı, özel girişimi özendirici ve müteşebbisi kollayıcı garantiler verilebilseydi, yerel iktisadi tedbirler genel uygulamalara kurban edilmeseydi, sınır ticareti yaygınlığı yanlış dış politikalar ile bitirilmeseydi ve üretim, sürekli üretim, üretim ıslahı ve verimlilik planlaması devlet millet eliyle kotarılabilseydi bu çılgınlık boyutuna varan kaos yaşanır mıydı? Düşünmek gerek.
Vardı yoktu, yoktu vardı, yaptık ettik kısır döngüsü bir yana, Sosyal çözüm politikaları ve uygulanabilir toplumsal çözüm önerileri birbiri ardına sıralansaydı belki de bu gün savaşma barış demeye hiç gerek kalmazdı. Yıllarca topluma ters yansıyan siyasi, ekonomik, sosyal odaklı birçok nokta gözden kaçırılınca şu son günlerde hallederiz kolay denilen mesele talebin toprak, bayrak, hak seviyesine dayandığı noktaya geldi mi gelmedi mi? İrdelemek gerek.
Vardır yoktur, yoktu vardı tartışa tartışa gelinen son aşamada şimdiden sonra; eğitimde fırsat eşitliği, sağlıkta açığın giderilmesi, hastanelerden yeterince faydalanma, yeni sağlık hizmeti sisteminde öncelik, iş güvencesi, istihdam olanakları, mesleki eğitim, meslek kursları, tarih kültür ve doğa zenginliğini koruma, her alanda kurum ve kurumlaşma, sivil toplum örgütlülüğüne güvence, gençliğe sınırsız imkanlar sunma, spor ve sosyal imkanların artırılması, sosyal alanda tam eşitlik, yeni ve özgür bir statü ve tüm kazanımların korunması gibi çözüm çeşitlemeleri ileri sürülse ve devlet garantisi verilse de bu halkların kategorize edilmişliği önlenebilir mi? Araştırmak gerek.
Artık sonsuz bilinmezlikle baş başa malum mesele. Ve ortam gerildikçe gerildi. Son tahlilde on yıllardır dağarcıkta saklananlar, saklı kalanlar, biriktirilenler birden ortaya serildi ve kılıçlar çekildi. Sorunlar meselenin özüne uygun çözülmedikçe, içtenlikle halledilemeyenler çoğaldıkça, meselenin üzerine hep ayni metotla gidildikçe başka ne olacağı beklenmeliydi? Açıklamak gerek.
Geçici veya kalıcı barışa açılan tüm kapılar rey sandığına kilitlendiğinden, bu varlar yoklar çıkmazında özlenen barış da varla yok arası…
17 Eylül 2015 Perşembe
12 EYLÜL TRENİ, ELEŞTİRİSEL VE VAR YOK BARIŞI ÜÇLEMESİ...
12 EYLÜL TRENİ…
On yıllar geçse de kalplere nice feci kara delikler açtı açar şu melun 12 Eylül. 12 Eylül Resmi faşizmi. Kimler binmedi ki ucundan köşesinden 12 Eylül trenine. Unutulmuş sanılan ama hala yürekleri yanan, yürekler yakan kimler de kimler. Kimler geldi kimler geçti ayni terane. Tarih tekerrürden ibaret, yıllardan sonra tren ayni tren, trend ayni trend, anlamasını ve görmesini bilene…
O uzun kara gecelerde faşizm güneş gibi kavurdu evreni, evrenin evrene yaptığına insanlık onuru bile dayanamadı. O güzelim Eylülün tüm bahar esintilerini oburca yuttu 12 Eylül. Eylül ismini kirletti. Kırık can zerrecikleri dağılıverdi maviliklere.
Ücretli trenler şimdi bedavaya yolcular taşır dinozorlar çağına. Geçmişin o simit gevreği günlerinde mısır patlağı saatlerde sınıflara ayrılmış insanlık artık teneffüste. Kudretin simgeleştirdikleri her neyse buluşur kirlenmiş havayla, temizlik eskidendi cinsinden. Eğer ağır manzaralı yollarda yolculuklar koleksiyonlarda var ise, demiryolda işçi ve yolcu olmak vurur azalan ücretleri, daralan yürekleri. Ve tren her on yıl sonrası, on küsur yılda bir tıynetsizce raydan çıkar veya çıkarılır, işin fıtratı gereği. Her fetret döneminde ak gardenyalar gölgesinde kara gardiyanlar susuz dereler ve engebeli araziler boyunca alfabeyi silbaştan öğretir. Yamaçlardan süzülen rüzgârların etkisiyle telgraf direkleri titrer, dijital mesajlar takibe takılır. Ve donanımlı dağcılar, bağımlı bağcılar ücretli trenlerin yolunu bekler boşu boşuna. Köprülü kavşaklarda yeni yetme yavşaklar ücreti peşin alınmış hizmet babında makiniste ucu karanlık bir yol gösterir. Bir nevi ders niteliğinde tünelin ucundaki ışığın kendi halesinde boğulmasıdır 12 Eylül.
Ve bir güneş çığlığıdır yayılan memlekete, duymak gerek, bilmek gerek, anlamak gerek, işin özü 12 Eylülü yaşamış olmak gerek.
Kim ne derse desin kasa, kese heybe haybeyedir, bir namazlık saltanattır koca ömür. Bıçak yere körlemesine düştüğünde kimi keser, adressiz kör kurşun hangi cüsseyi deler hiç belli olmaz. Sözün kıssası bir yakışıksız devrialemdir 12 Eylül. Ve balmumu kaplı yüzlerden taşan kırmızımsı lekedir yiten yıllar. Yürek sarsan ve bir derinden etkileniştir şu vurdumduymazlar dünyasında çocuk yaşta göndere çekilmek. Saman ve duman kokusudur ıtırlı boş arazilere, altın başak kaplı tarlalara yayılan. Ve barut patladığında beyaz kefen örtülü mükellef bir sofradır bir hiç uğruna ölüm. Ve ömürde bir kez tadılır bir piç uğruna değil de bin hiç uğruna ölümler. Yani asla bitmez 12 Eylül hikâyeleri. Tam bitti denildiğinde dişler bileylenir, diller bereketlenir. Ve gemi her karaya oturduğunda kendini anımsatır kör olasıca melun 12 Eylül. Yani barış yeryüzünde kıvrım kıvrım kıvrılarak kaybolduğunda ayni faşist el güçlenir, güçlendirilir. Düğmeye basılır ve yni beter kıyımlarla yüzleşilir yeniden.
Sanki her 12 Eylülde gökyüzünde bir izli fişek patlar ve izmli bambaşka hayatlar o ziftli trene bindirilir ve şimşekli sağanaklara sürülür.
Aynaların ve heykellerin üzerini toz kaplayan, ciğerlere kurum bağlatan sığınaklarda süründürülmektir 12 Eylül. Ve 12 Eylüle yakalanmış olmak kanı çekilmiş sokakların can damarlarında paniğin dolaşmasını izlemektir korkmadan. Bu öyle bir korkusuzluktur ki her yenide yitip giden nedir sorusunu aramaktır senelerce. Her şey bir yana geride kalan, uslarda iz bırakan sinir ölümü, hücre kaybı ve tıp ayıbıdır sadece. Deniz karası boşlukta ve kusurlu kuytularda yankılanan ise bir tutam gün ışığına hapsolmuşluktur, denilir geçilir yiğitçe.
12 Eylül bol ayıplı, affı zor günahlı, çok kayıplı bir maratondur. Tonlarca ağırlık basan gri çelikten prestir. Renkli renksiz kataloglardan kopan ise bir yığın fırtınanın at koşturduğu bir acayip yenilgidir. Derin ve gizemli bir çılgınlık ve sebepli sebepsiz bir büyülenişi resmi mühürle edepsizce damgalamaktır 12 Eylül. Bezirganlarına hafiften pişmanlık bile duyurtmayan neye olduğu belirsiz çok tanrılı bir tapınmadır.
Sessiz sitemsiz bir suskunluk taşır ölüm. Toplumsal sessizlik ve ilgisizlik ise tuhaf bir fanilik barındırır bünyesinde. İşte insanı kahreden tam burasıdır. Antika görüşler sergilenişinin dikalasıdır 12 Eylül ve mideler bulanır takvim yaprağı gongu vurduğunda. Tarih bile utanır ama kullaşmaya ve putlaşmaya cesaretlenenler asla utanmazlar. Oysa kırk değil seksen kere tövbe gerektirir büyük kabahat.
Ve 12 Eylül her şeye kolayca sahip olmanın, topluma açık her fırsattan paylanmanın dönüm noktası ve tüm beytül mala bedelsiz erişimdir.
12 Eylül huzurlu huzursuz bir kara sessizlik içine süzülmenin, korkunç bir alınyazısına hakkınca direnemeyişin egemen güçlerce topluma ezberlettirilmiş ilk versiyonudur. Kara duvarlarda nefessiz gölgeler bir bir dökülürken, yüreklerden sökülen canlara bir dost selamı veremeyiştir 12 Eylül, Allah’ın selamını dahi.
İlahi bir sevgidir içten içe duyulan ve son dakika ortaya dökülen yasaklı ağlamalar. Tehditkâr bir korku, pespaye bir ortama paçasından tutunduğundan bir daha bacalar tütmez eskisince özgür. Tutuşur gönüller ve tutuklanır akıllardaki son ışıklar da. Son ışıkların da canavarca yutulmasıyla koca memleket kül rengine döner ve küllenir tüm gerçeklikler. Sonradan tık nefes ihtiyarların hastalıklı bedenlerine sığınır zebani kılıklı cellatlar ve acıklı bir hikayenin acınılası yaratıklarına dönüşür tüm ihtişam.
Oysa en acıklı hikâye demiri eriten yangından kendini zar zor kurtaranların tarihi kürenin dört bir tarafına savruluşudur.
Ve bir daha 12 Eylül gibisi görülmesin diye yalvarır yakarır etinden et koparılmış analar. Yalandır her şey nafiledir hayat, yine en faşist darbelere yakalanır ana yüreği. Ömür onlar için bir yudumluk ama en tatlı içecektir. Ömür boyu bir daha içilemeyecek olanı ise melun 12 Eylüldür.
Şu garip günlerde temelleri sağlam atılmamış tarzından cesaretlenen sanki egemenlerce savaşa dönüşmesi istenen ve planlanan bir kara yazgı dolaşıyor memlekette. Kara bir duman halkasına hapsediliyor tüm iyimserlik ve makul düşünceler. kervan böyle giderse, devir değişmez devran dönmez ise güller açar her kör pencerenin paslı demirlerinde.
Her 12 Eylülde, 12 Eylül treni ayni trend düzülür yola, demirden korkmayan yolcularını toplar…
ELEŞTİRİSEL KORSANLIK YALANLARI…
Beyazı çamura bulanmış bir martı kendisine atılan susamlı simit parçacıklarına süzülür. Deniz dalga dalga sırtını döndüğünde ise bir çırpıda yutar lokmaları. Martının her kanat çırpışı anlamasını bilene hayat, anlayana şu garip dünyaya bedava armağandır…
Şehir hatları vapurunda, vapurun dümeninde kaptanlaşmışlarsa da elden, yelden ve eleştiriden ürkenler, ahenkle utanmayı dahi beceremeyenler elbette boğazın ayazındaki bu sahneyi yıllar geçse de hiç içselleştiremezler.
“ Basit kimseler en ufak eleştiriyle çıldırır. Akıllılar ise kendini eleştiren, kendisiyle tartışanların düşünce ve fikirlerinden nüansları kapar ve ileride onlardan yararlanmaya çalışır…”
Ancak sözde düzen kobra gücüyle hep bertilme ve kertilme üzerine kurulmuş ise düzenlilik, düzencilik, başarı ölçüsü ve başarmak içgüdüsü madensel tınılı bir olaydır. Bu maddesel süreçte muazzam sıkıntılar içinde kalmak, durmak ve durulmak iyice zorlaşır. Zor oyunu bozar ve rağbet edilen her ne ise gün ışığına çıkar. O andan itibaren işler türdeşlik ve türemişlik üzerinde işler. Gerçekler ise hep yalan olur.
Aslında ihya etmek demek husumet kökünden türeyen kırgınlık ve dargınlıkları da gövdesinde barındıran bir dünyalık nimetidir. İnanmayanlar açar bakar, bin bir zahmet aklının içine koyar. Haklı olmayanı, haktan yana olmayanı, hakka inanmayanı, dilenmektense hakkınca dillenmeyeni doğadan semaya her şey çarpar, taş yapar. Taş toprak olunacağı biline biline afra tafra satmak, dinlenmeden dinlemek, ilimlenmeden ilenmek, sıkılmadan uhrevi varsayılan sahte kontratlara sığınmak beyazı çamura bulanmış bir martıdan alınacak hayat dersini alenen almamışlıktır. Âlemin bekası uğruna deyip durup alameti kıyamet olacak, olmayacak işlere girişmek ise zamanla değersizleşiverecek bir alâmetifarikadır. Nazar ve nazari fukaralık pratiğidir. Fabrikasyon ayarlarıyla resmen oynamaktır.
İsmi nişanı bir yana koyup benzerlerine benzemek ve ezberden benzetmek yerine mevcut kudreti tasarruflu kullanmaktır muhteşemlik. Mukaddes tecellileri ecelle kıyaslamak ve çemberden sıyrılacağını sanmak ise muntazamlığın hikmetini unutmaktır. Bıçak kemiğe dayandığında, sıyrık kangrene çevirdiğinde sesler birbirine karışır ve sis derinleşir. Kargaşada artılar eksiler bir yana koyulmayınca da ses önden gider, görüntüler sis perdesinde dağılır. Süs ve sus bağlamında gece yarılarından öteye yıkım başlar. İşte o vakit süslümanlıkda pek işe yaramaz, ekmek Mushaf çarpsın ki hiç işe yaramaz.
Zaten gönüllerdeki nefret korsanlaşınca en ufak eleştirilere bile yürek dayanmaz, akıl direnemez. Çünkü güneş beyne sıçramıştır bir kere. Binlerce yıllık sızlanmaların neler sağalttığı görüldüğünde, neler solarttığı anlaşıldığında tüm basitlikler ortaya devrilir. İşte o devriliş ve devşirilişte en küçük eleştiriden bile nem kapılır. Bunalımlı akıllar akıllarınca tüm savsaklıkların bir türlü ayırtına varılamayacağına inanırlar ve ayrıntıda gizlenirler. Akılcılarla gizleyiciler kolay görünen bir oyunun tarafları olduğunda ise açılan kalın kapılar ince detaylar üzerine tekrar kilitlenir.
Kült odur, kültür yoktur ama yinede bodur çiçekliklerden allı yeşilli kelebekler kanatlanır ve ömürden sayılan güneşli sıcak bir gün bile yeter onlara. Bodur çalılıklarda ise gün ve yön değiştiğinden kobralar deri değiştirir. Derişim başlayınca da akıllar karışır, zihinler gıdıklanır seçici seçkinci kadife düşler amerikanlaşır. Evrenselliğe isli yağlambası alevinde bile zehir zemberek yaklaşılır, ışığa ve tüm kendiliğinden onarılmış yüreklere pranga vurulur.
Denize kafa üstü çakılmak gibidir her küçük manidar eleştiriyle bile kaygılanıp hayıflanıp, delikanlı içtenliğinden anında sıyrılıvermek. Tüm insancıl yatıştırmalar zemin kayganlaştırıldığından negatif etki verir ve tüm yakışıklılar gecenin sef kullarına dönüşür. Karanlığın eli yüzlerin genişliğinde ve aldırmazlığında dar çaplı anlamları çoğaltır. Ve bu çağdışı anlamsız darlaşmadan çok uzaklardan gelecek bir aklı başında terennümleri doğar. Alışmışlıktır asıl başa bela olan, bekleyicilik değil.
Yinede Tanrı’nın yakalardan tutacak pençeler de yarattığı ucu bucağı bilinmez derinlikte en doğru gerçektir.
Acemi kaptan bir kez rotayı yanlış anlayınca veya şaşırınca şehir hatları yalı boyuna vurur kendini ve karaya oturur. Mahşerin gözü kara dört çekerli atlıları nerede hareket orada milli rezalet bazında bazı oratoryoları ortalığa serer. Ortalık gerilir ve sahneler yıkılır. Asık basık yüzlerden hala o anlaşılmaz sahte ciddiyet ve kendilerine haklılık payı çıkarma durumu yansır. O halsizlikte en küçük eleştirilerden ve makul tepkilerden malum seyrialem seyirlikler çıkarmak birilerine baş vazife, baştankara mazeret olur. Bu çıkarsamalar ve basitleşme adabı hangi kimliksiz kişiliğin veya bastırılmış kimliğin dışa vurumudur bilimcileri bile yanıltır. Bu yanılgılar cennetinde uslanmadan araştırmasız soruşturmasız aslında olduğu gibi duran ve göründüğü gibi olmayan yalancı heybete yürünür. Kara güneş gözlüklerinden ve karagözlülerden hala ve hala medet umulur, umursamazlık baş tacı edilir.
Mademki kaptan bir kez rotadan çıkmıştır artık iflah olmaz başlığı altında toplamalar ve çıkarmalar neden ise pek yapılmaz. Eleştirel bakış açısıyla derlenen tüm değerlemeler korsanlık sayılır ve tez elden bir kalemde yalanlanır. Oysa birilerine hiçbir şey ifade etmese de Beyazı çamura bulanmış martı ile deniz kardeştir. Havaya atılan susamlı simit lokmalarında ise nice kanat çırpışları ve zoraki çırpınışlar saklıdır. Bu mecazi duruma da hor bakılınca ve şehir hatları da denizi yok sayınca kaptan köşkünden, köşklü kaptan sevdalılarına hatıra tek satır kalır.
Basit kimseler en ufak bir eleştiriye çıldırır… Çılgınlık büyür… Ve çıldırtır…
VARLAR YOKLAR BARIŞI…
Yıllar öncesinden bu güne demokratik, siyasi, ekonomik ve sosyal çözüm önerileri kapsamında çok şey sayıldı, yazıldı, çizildi. Gizli açık anlaşmalı, anlaşmasız çözüm süreçleri yaşandı, geçti gitti. Ve maalesef mesele küçülecek yerde büyüdükçe büyüdü ve sil baştan en başa dönüldü yine.
Bitti süreç, bir bilinmeze doğru sürükleniyor ülke doğudan batıya. Bu saatten sonra kalıcı barış gelir mi? Kürt sorunu kökten çözülür mü? Dört bir yanda akan kan durdurulabilir mi? Ülkenin üniter yapısı zedelenmeden memleket tek parça kurtulur mu? Cumhuriyet devrilir mi? Maazallah yenisinde yurt esenliğe kavuşur mu? Büyük sermayenin toprak paylaştırma oyunlarını bekleyip göreceğiz.
Temelinde o var şu yok değerlendirmeleri ile karşılıklı gerilen kardeşlik ekseni son aylarda eksilerde seyrediyor artık. Demokratik çözüm önerileri kapsamında yıllarca sadece konuşulduğunu savlayanlar ile yapıldı edildi şeklinde kitleleri tavlayanlar çıkmaza sürükledi koskoca memleketi. Siyasete güven kazandıralım derken iyice değer yitirmesine, ateşli olayların iyice alevlenmesine zemin hazırlandı ister istemez sanki.
Hal böyle olunca yıllardan beri arzulanan; anadilde yazılı basın, radyo televizyon kurulması, etnik medya planlaması, yerel ve ulusal medyadan eşit koşullarda faydalanma, anadilde eğitim yapacak okullar kurulması, özel okullara müfredat serbestliği, enstitü ve benzeri kurumlara yasal izin, yerel siyasetin yerel parlamentolarda iktidarı, ulusal parlamenterlerin etkinlik alanlarına özgürlük gibi temel değerler ve bu anayasal değerlerin sınırlı sınırsız kullanımı unutuldu, vardı yoktu bahisleriyle de unutturuldu.
Yine aynı taraflar ve çevrelerce siyasi çözüm önerileri bazında hayata geçen veya geçmeyen ne varsa hiç biri düzenlemelere tabi tutulmamış gibi gösterilerek biz yaptık, biz ettik de mesele halloldu bağlamında halklara angajmanı yapıldı. Bu yersiz yaklaşımlarla her türden yeni talepler sıcak ve diri tutuldu. Hal böyle olunca açık gizli görüşmelerden halkoyu yerine öte beri belli merkezler daha çok bilgilendi ve ilgilendirildi.
Yerelden genele yerinden yönetim ve idari reformlar, yasa önünde eşitlik, ana dilde ifade hukukunun üstünlüğü ilkesine dayanan değişiklikler, her alanda fırsat eşitliğini düzenleyebilecek yapıcı yaptırımlar, dil kültür ve folklor alanında ciddi çalışmalar yapılmasını öncelemeler, kimlik açıklama rahatlaması, kimlik yüzünden sıkıntı çekilmesini önleyecek yaklaşımlar, incelemeler ve uygulamalar hiç yapılmamış, hiç başlanmamış biçiminde lanse edilince, sadece son on küsur yılda yapıldığına hükmeden bir kamuoyu yaratıldı. Böylece gittiği yere kadar, sürdüğü zamana kadar yeter mantığıyla sıkışan halklar iki taraf arasında git gele zorlandı.
Bu medcezirde siyasi çözüm önerisi denildiğinde ilk akla gelen DGM’ler kaldırıldı belki ama yerine adı değişiği ikame edilince, TSK’nın asli görevi olan sınır korumaya yönelik duruşu sınır ötesine kayınca, basın ve medya sansüründe doz yükseltildikçe, MGK’nın sivil otoritenin üstünde erke sahip olması bir türlü kırılamayınca, siyasi görüşler özgürce açıklandığında Silivri modeli devreye girince, özgürce açıklanabilir ama görüşler serbestçe örgütlenemez denilince, köy koruculuğu hala tasfiye edilmeyince, çağdaş bir iç güvenlik sistemi kurulamayınca, ucundan kıyısından gayrı yasala düşmüşlerin affı geciktirildikçe, OHAL kalktı derken başka haller bastırdıkça, çekiç güç kaldırılmayıp süreleri uzatıldıkça ve en önemlisi MİT sivilleştikçe başka işlerde sivrilince, bunlar yetmezmiş gibi eski tas eski hamam çatışmalar bir anda güncelleniverdi, ortalık yangın yerine döndürüldü.
Tüm bunlar vardır yoktur zihniyete göre değişkendir ama on küsur yıldır onca yaptık ettik arasında ekonomik açıdan meseleye gerektiğince bakılmadığından tüm çözüm süreci mutad görüşmelerle sınırlı kaldı. Ve bu kısır döngü tarafları gerdi ve bekleyişler bir anda hezeyana dönüştürüldü.
Oysa ekonomik manada, köye dönüş projeleri hayata geçseydi, toprak ve tarım reformu yapılabilseydi, yatırım ve teşvik uygulamaları o yok sayılan bölgelere gereğince kaydırılabilseydi, mezralar ve meralar aklı selime açılsaydı, tarımda müstahsilin desteklenmesi fonlaştırılsaydı, besicilik ve hayvancılığın inşası önemsenseydi, kırsala üretkenliği yüksek iş projeleri aktarılabilseydi, bölgesel gelişmeye hız verilseydi, kalkınmayı hızlandıracak tipik yatırımlara yönelinseydi, esnaf ve zanaatkarlar korunsaydı, özel girişimi özendirici ve müteşebbisi kollayıcı garantiler verilebilseydi, yerel iktisadi tedbirler genel uygulamalara kurban edilmeseydi, sınır ticareti yaygınlığı yanlış dış politikalar ile bitirilmeseydi ve üretim, sürekli üretim, üretim ıslahı ve verimlilik planlaması devlet millet eliyle kotarılabilseydi bu çılgınlık boyutuna varan kaos yaşanır mıydı? Düşünmek gerek.
Vardı yoktu, yaptık ettik kısır döngüsü bir yana, Sosyal çözüm politikaları ve uygulanabilir toplumsal çözüm önerileri birbiri ardına sıralansaydı belki de bu gün savaşma barış demeye hiç gerek kalmazdı. Yıllarca topluma ters yansıyan siyasi, ekonomik, sosyal odaklı birçok nokta gözden kaçırılınca şu son günlerde hallederiz kolay denilen mesele talebin toprak, bayrak, hak seviyesine dayandığı noktaya geldi mi gelmedi mi? İrdelemek gerek.
Vardır yoktur tartışa tartışa gelinen son aşamada, şimdiden sonra, eğitimde fırsat eşitliği, sağlıkta açığın giderilmesi, hastanelerden yeterince faydalanma, yeni sağlık hizmeti sisteminde öncelik, iş güvencesi, istihdam olanakları, mesleki eğitim, meslek kursları, tarih kültür ve doğa zenginliğini koruma, her alanda kurum ve kurumlaşma, sivil toplum örgütlülüğüne güvence, gençliğe sınırsız imkanlar sunma, spor ve sosyal imkanların artırılması, sosyal alanda tam eşitlik, yeni ve özgür bir statü ve tüm kazanımların korunması gibi çözüm çeşitlemeleri ileri sürülse ve devlet garantisi verilse de bu halkların kategorize edilmişliği önlenebilir mi? Bilinmez.
Artık sonsuz bilinmezlikle baş başa mesele ve ortam gerildikçe gerildi. Son tahlilde on yıllardır dağarcıkta saklananlar, saklı kalanlar, biriktirilenler birden ortaya serildi ve kılıçlar çekildi. Meselenin özüne uygun içtenlikle halledilemeyenler çoğaldıkça, meselenin üzerine hep ayni metotla gidildikçe başka ne olacağı beklenmeliydi açıklamak gerek.
Geçici veya kalıcı barışa açılan tüm kapılar rey sandığına kilitlendikçe, bu varlar yoklar çıkmazında özlenen barış da varla yok arası…
6 Ağustos 2015 Perşembe
DENİZ GÖZLÜ KARA ZIPKALILAR…
DENİZ GÖZLÜ KARA ZIPKALILAR…
Kara zıpka giymiş zıpkın gibi delikanlıydılar. Her biri bir diğerinden cevval ve deniz gözlü. Kaynaklarda geçmeyen veya saklanan bir vasfa sahiptiler tümden. Tarih kaymasına asla izin vermeyen en parlak dönemin en gerçek figürleriydiler. Kara yeşil dağlardan, kara lacivert dalgalardan süzülen korkusuz neferdiler…
“ Bayrak bezinden barınaklarda külçe külçe insanlık ağırlanır. Onlar ağlar, ağlaşır ve ağırlaşırlar gözyaşı damlalarında. Tek katlı taştan cenik evlerde, iki katlı bağ evlerde, tümseklerde hendeklerde, ocaklarda bucaklarda külfetli hikâyeleri dolaşır hala. Küf kokan teraslarda, yosun kokan kuytularda o süflü küflü gerçek hikâyeleri bir depolayan elbet bulunur.
Göndere yakın uzaklıkta sessizliğin sefaleti, kendince hakça en haklıları şah damarından yakalar. Ve Arnavut kaldırımlı yokuşlara ve kıyı boyu inişlere rengarenk yapbozdan resimler resmedilir. Külliyen yalan olmuş hikayeleri anlatanlarla, anlamadan dinleyenler o gökkuşağını hiç hissedemezler. Yaramaz adamlar kervanında yıllarca sürüklenmek ve sürünmek hiç de hak ettikleri paye değildir aslında. Yapılması gereken ise kararmış ak düşlere güneşli bir pencere aralamaktır sadece. Ve başka başka boyutlarda anılmanın ve var olmanın temel direği bu bilinçtir…”
Kutsal direniş renklendirilirken, tabloya biraz olsun nefti yeşil dağlardan tepelerden aşan gelen, kapkara denizin bir ucundan diğer ucuna kıyı kent takalarla dolaşan, gözü kara korkusuzluğu aşılayan ışkın gibi neferleri de katmak gerek. Kime ne ise kimilerine göre Kara hisar önlerinde can siperane direnişleri ve can vermişlikleri bile hiçlenir. Bilinen çağın bilinmeyen çağanlarıdır, kuzeyin kuzgunlarıdır bu denizi ağartan deniz gözlüler. Sadece resmi tarihe denk düşürülen bir kurgusal düşkünlük yüzünden hadise tersine cereyan eder. Tüm yararlıklar yavanlaştırılır ve boyunduruğa vurulur nedense koskocaman bir memleket. Reva görülen ceza, eza derecesinde kırar al doğanları. Karartır ak suları. Kabartır çavuş oğulları.
Bire bir gerçektir veya değildir ama anlatılır her telden, mert ki mert karakterlerdir her biri bu kara zıpkalıların. Yavuklu yerine mavzere sarılan, kara zıpka giymiş zıpkın gibi alimler, abitler ve zabitlerdir. Kemençe mızıka çalıp horon tepen, düşman defeden, bedene değen kurşuna asla aldırmayan has vatan evlatlarıdır kara zıpkalılar. Tiradlara bırakılmış nice can taşırlar tiril tiril. Nicesi özgürlük macerasında, kutsal isyanda karşılık beklemeksizin saf tutarlar ve seve seve can verirler bu topraklara. Mezartaşları mermer, göğsüne kurşun değenlerden er isimleri can kuşunun kanadında asılıdır. Dünya durdukça dolaşırlar gönüllerde. Korkusuzca kara celladın yakasından tutmuşlukları saklıdır hala dillerde.
Doruğunda hürriyet ateşi yanar yaylakların. Çaresiz imdatlara kalenderce koşturmanın ve ölüme aldırmazlığın kalesinde şehit düşmüşlük yansır ovalara. Ve kalenin burcunda göndere çekilmiştir ebedi hayat. Ve vatan uğruna harcanmış deniz gözlü hayatlar bir bir birleşirler ve selama dururlar göndere ve deniz gözlüye. Gazinin sahile savrulan rüzgârında acıtıcı ve yürek delici mevzular zulalanır. Gırtlağına kadar memleket aşkıyla dolu bu açık sözlü, deniz gözlü, hiç korkusuz memleket uşakları ata aşkıyla dağlanmışlardır bir kere. İflah olmazlar. Gediklerden ustalara, kayasından obasına, bal ormanlardan büklere akar akar ve yanağında masmavi bir öpücük taşıyan kara denize dökülür kızıl ateş.
Ateş başında nesli tüketmişliğin coşkusudur camlara vuran, aynalara yansıyan. Anıların her zaman gözü yeşile çalanlara yüklenmesidir âşıklık. Ak sulardan çıkma alabalıklarla beslenirler ve bıçak gibi ayaz baldırlardan kasıklara değende bile içten içe yanarlar. İçtikçe içerler doğayı ve kayıtsız şartsız egemenliği. Bir mırıltı sendelemesiyle dağlardan dağlara ıslık ıslığa anlaşılır ve yayılır özgürlük kuşuna sevdalık.
Bir kalemde anlatmak mümkün değildir onları. Tüm kara zıpkalılar öyledirler işte. Nedeni niçini yoktur, köklerinde Çepniliğin tepkisi zıpkın gibi, ışkın gibi aşkla savrulurlar dört bir yana. Bu özlü sözlü, deniz gözlü memleket evlatları fişekliği çaprazvari kuşanırlar ve kuşağa da çifte hançer yerleştirirler. Kaması, kancası, tabakası, kabzası gümüş kakmalı cevvalki cevval kara zıpkalılardır onlar. Gecikmiş çığlıkları umutla, umursamazlıklarını yiğitçe atarlar. Türküler yakarlar, asla hak etmeyenin canını yakmazlar. Tarihin arka sokaklarında kara yapraklarda kahırlanırlar sadece.
Sebepsiz budanmaktan bir yılmışlık dökülür bahçelere, ocaklara. Nefretin neminde gerilmişler ama kurumlanmamışlardır hiç. Çarmıha gerilmişler ama dönmemişlerdir doğru bildiklerinden. Bulundukları coğrafyaya altın bulmuşçasına bu kadar tapan, sabırsızca koruyan, yedi düvele korku salan kimler ola ki. Onlar kara zıpkalı zıpkın gibi memleket uşakları. Uşaktırlar ama yiğitlik babında, asla uşak olmamışlardır zamana ve zamanı karartanlara. Kök utancıdır gözü kara oluşun özü. Belki acı yapışmıştır yüreklere ama kayboluşları, yitip gidişleri bile görkemlidir.
Kötü niyetli meltemler eser hasada yakın tüm ocaklara, tüm birleşmeler de o anılar işler ve şehir toptan tutunur o yüce aşka. Tıpkı kara zıpkalı zıpkın gibi atalarına benzer tondadır tutku. Onlar ki ışkın gibi sırmalılar salâvat getirip gelincik tarlasına yuvarlanıverirler ıslak kırmızı. Depolarda oburca dirilişin nefesi çekilirken üst üste kara zıpkalılar benzer şişinmelere gün o gün hala direnirler. Sahipli sahipsiz fısıltılar diyarında hır kovan, ayı boğan rolünde harmanlanırlar.
Kar boran inen tepelerde, azgın sesler ve koşuşturmacalar kendiliğinden kristalleşir. Ha uşağım ünlenişinde saklı, o suskun süzülüşler ve ebedi isyan kiminse kimin, zorlu umutsuz yarınlarda medcezirlerle akıl duvarına yaslanır. Mert dayanır ve kara zıpkalıların ruhu yeniden canlanır.
Kara zıpkalılar, zıpkın gibi, ışkın gibi delikanlı ve memlekete aşık deniz gözlü vatan uşaklarıdır…
Kara zıpka giymiş zıpkın gibi delikanlıydılar. Her biri bir diğerinden cevval ve deniz gözlü. Kaynaklarda geçmeyen veya saklanan bir vasfa sahiptiler tümden. Tarih kaymasına asla izin vermeyen en parlak dönemin en gerçek figürleriydiler. Kara yeşil dağlardan, kara lacivert dalgalardan süzülen korkusuz neferdiler…
“ Bayrak bezinden barınaklarda külçe külçe insanlık ağırlanır. Onlar ağlar, ağlaşır ve ağırlaşırlar gözyaşı damlalarında. Tek katlı taştan cenik evlerde, iki katlı bağ evlerde, tümseklerde hendeklerde, ocaklarda bucaklarda külfetli hikâyeleri dolaşır hala. Küf kokan teraslarda, yosun kokan kuytularda o süflü küflü gerçek hikâyeleri bir depolayan elbet bulunur.
Göndere yakın uzaklıkta sessizliğin sefaleti, kendince hakça en haklıları şah damarından yakalar. Ve Arnavut kaldırımlı yokuşlara ve kıyı boyu inişlere rengarenk yapbozdan resimler resmedilir. Külliyen yalan olmuş hikayeleri anlatanlarla, anlamadan dinleyenler o gökkuşağını hiç hissedemezler. Yaramaz adamlar kervanında yıllarca sürüklenmek ve sürünmek hiç de hak ettikleri paye değildir aslında. Yapılması gereken ise kararmış ak düşlere güneşli bir pencere aralamaktır sadece. Ve başka başka boyutlarda anılmanın ve var olmanın temel direği bu bilinçtir…”
Kutsal direniş renklendirilirken, tabloya biraz olsun nefti yeşil dağlardan tepelerden aşan gelen, kapkara denizin bir ucundan diğer ucuna kıyı kent takalarla dolaşan, gözü kara korkusuzluğu aşılayan ışkın gibi neferleri de katmak gerek. Kime ne ise kimilerine göre Kara hisar önlerinde can siperane direnişleri ve can vermişlikleri bile hiçlenir. Bilinen çağın bilinmeyen çağanlarıdır, kuzeyin kuzgunlarıdır bu denizi ağartan deniz gözlüler. Sadece resmi tarihe denk düşürülen bir kurgusal düşkünlük yüzünden hadise tersine cereyan eder. Tüm yararlıklar yavanlaştırılır ve boyunduruğa vurulur nedense koskocaman bir memleket. Reva görülen ceza, eza derecesinde kırar al doğanları. Karartır ak suları. Kabartır çavuş oğulları.
Bire bir gerçektir veya değildir ama anlatılır her telden, mert ki mert karakterlerdir her biri bu kara zıpkalıların. Yavuklu yerine mavzere sarılan, kara zıpka giymiş zıpkın gibi alimler, abitler ve zabitlerdir. Kemençe mızıka çalıp horon tepen, düşman defeden, bedene değen kurşuna asla aldırmayan has vatan evlatlarıdır kara zıpkalılar. Tiradlara bırakılmış nice can taşırlar tiril tiril. Nicesi özgürlük macerasında, kutsal isyanda karşılık beklemeksizin saf tutarlar ve seve seve can verirler bu topraklara. Mezartaşları mermer, göğsüne kurşun değenlerden er isimleri can kuşunun kanadında asılıdır. Dünya durdukça dolaşırlar gönüllerde. Korkusuzca kara celladın yakasından tutmuşlukları saklıdır hala dillerde.
Doruğunda hürriyet ateşi yanar yaylakların. Çaresiz imdatlara kalenderce koşturmanın ve ölüme aldırmazlığın kalesinde şehit düşmüşlük yansır ovalara. Ve kalenin burcunda göndere çekilmiştir ebedi hayat. Ve vatan uğruna harcanmış deniz gözlü hayatlar bir bir birleşirler ve selama dururlar göndere ve deniz gözlüye. Gazinin sahile savrulan rüzgârında acıtıcı ve yürek delici mevzular zulalanır. Gırtlağına kadar memleket aşkıyla dolu bu açık sözlü, deniz gözlü, hiç korkusuz memleket uşakları ata aşkıyla dağlanmışlardır bir kere. İflah olmazlar. Gediklerden ustalara, kayasından obasına, bal ormanlardan büklere akar akar ve yanağında masmavi bir öpücük taşıyan kara denize dökülür kızıl ateş.
Ateş başında nesli tüketmişliğin coşkusudur camlara vuran, aynalara yansıyan. Anıların her zaman gözü yeşile çalanlara yüklenmesidir âşıklık. Ak sulardan çıkma alabalıklarla beslenirler ve bıçak gibi ayaz baldırlardan kasıklara değende bile içten içe yanarlar. İçtikçe içerler doğayı ve kayıtsız şartsız egemenliği. Bir mırıltı sendelemesiyle dağlardan dağlara ıslık ıslığa anlaşılır ve yayılır özgürlük kuşuna sevdalık.
Bir kalemde anlatmak mümkün değildir onları. Tüm kara zıpkalılar öyledirler işte. Nedeni niçini yoktur, köklerinde Çepniliğin tepkisi zıpkın gibi, ışkın gibi aşkla savrulurlar dört bir yana. Bu özlü sözlü, deniz gözlü memleket evlatları fişekliği çaprazvari kuşanırlar ve kuşağa da çifte hançer yerleştirirler. Kaması, kancası, tabakası, kabzası gümüş kakmalı cevvalki cevval kara zıpkalılardır onlar. Gecikmiş çığlıkları umutla, umursamazlıklarını yiğitçe atarlar. Türküler yakarlar, asla hak etmeyenin canını yakmazlar. Tarihin arka sokaklarında kara yapraklarda kahırlanırlar sadece.
Sebepsiz budanmaktan bir yılmışlık dökülür bahçelere, ocaklara. Nefretin neminde gerilmişler ama kurumlanmamışlardır hiç. Çarmıha gerilmişler ama dönmemişlerdir doğru bildiklerinden. Bulundukları coğrafyaya altın bulmuşçasına bu kadar tapan, sabırsızca koruyan, yedi düvele korku salan kimler ola ki. Onlar kara zıpkalı zıpkın gibi memleket uşakları. Uşaktırlar ama yiğitlik babında, asla uşak olmamışlardır zamana ve zamanı karartanlara. Kök utancıdır gözü kara oluşun özü. Belki acı yapışmıştır yüreklere ama kayboluşları, yitip gidişleri bile görkemlidir.
Kötü niyetli meltemler eser hasada yakın tüm ocaklara, tüm birleşmeler de o anılar işler ve şehir toptan tutunur o yüce aşka. Tıpkı kara zıpkalı zıpkın gibi atalarına benzer tondadır tutku. Onlar ki ışkın gibi sırmalılar salâvat getirip gelincik tarlasına yuvarlanıverirler ıslak kırmızı. Depolarda oburca dirilişin nefesi çekilirken üst üste kara zıpkalılar benzer şişinmelere gün o gün hala direnirler. Sahipli sahipsiz fısıltılar diyarında hır kovan, ayı boğan rolünde harmanlanırlar.
Kar boran inen tepelerde, azgın sesler ve koşuşturmacalar kendiliğinden kristalleşir. Ha uşağım ünlenişinde saklı, o suskun süzülüşler ve ebedi isyan kiminse kimin, zorlu umutsuz yarınlarda medcezirlerle akıl duvarına yaslanır. Mert dayanır ve kara zıpkalıların ruhu yeniden canlanır.
Kara zıpkalılar, zıpkın gibi, ışkın gibi delikanlı ve memlekete aşık deniz gözlü vatan uşaklarıdır…
KELİME, DİL VE SÜT…
KELİME, DİL VE SÜT…
Sorduğuna gereğince yanıt alınmadıkça ve sorulara ezber bozan yanıt bulunmadıkça asap bozucu ve azap veren sonu gelmez sorgulamalar başlar…
İşte kelimelerin sihirli gücü, tüm sorgulamalarda doğru yanıtı ararken hayallerin formüle edilmesine en üst perdede aracı olur. Hayaller kişiden kişiye, toplumdan topluma değişebilir. Ancak özlemlerin ifadesi her dilde ayni kelimelerledir. Kelimelerin anlamları çeşitlendirilebilir fakat halkların üzerinde etkisi benzerdir. Kelimeler iyi sıralandığında kötünün etkisi azalır, iyinin yetkisi değerlenir. İşte sihir de budur.
Kuruntu toplumsal bir gerekliliktir belki ama boştur. Vazgeçilmez bir gerçeklik vardır ki o da çoğunlukla gerçeğe tercih edilen hep kuruntulardır. İleriye gidememek, ilerisini görememek de işte bu yüzdendir. Tam bu yüzdelikte deneyim çok işe yarar. Deneyim akılla buluşunca toplum artık eski masallara hiç mi hiç kanmaz. Ve dilin önemi ayan beyan ortaya çıkar. O önemseyişle tüme varan da, tümden gelen de tek bir tümcedir;
“ Bu dil ağzımda anamın ak sütüdür…”
Kelimeler İstanbul Türkçesiyle ve doğaçlama elin altında oynaşırken çapraz bant yapıştırılmış güncellemeler içten içe gücenir. Kelimeleri o güceniklikle celallendirmek hiç de akıl karı bir iş değildir. Aslında kurusu satılamayacak, yaşı kuruşu kuruşuna hesaplanması gereken değerler silsilesidir kelimeler. Ayrıca hayatta öyle değerler de vardır ki anlatmaya kelime hazinesi yetmez. Öyle bir hazinedir ki o; akıl hafifliği veya akıl ağırlaşması ile susulunca değerini aniden yitirir. Dil lal olur, kelimeler bal olur. Bilgi bilgi olur ve karınca kaderince açılmaya susar. Ve dil büyür çocuklarla ve o çocuklar yarınlarda hesap sorar. Hesap o ilk cümleyle başlar;
“ Hani bu dil ağzında annenin ak sütüydü?...”
Bu gelecekteki temel en temel sorudur aslında. Ve verilecek yanıtı da yoktur. Varsa da akla gelmez ilk etapta. Çok yanıtı var diyenler kelimelerin sihirli gücünden hiç etkilenmeyenlerdir. Asıl güceniklik kinetik enerji ana hedefe yönlenince yönlendirilince ortaya çıkar.
Yön tayin ederek ata uçmayı öğretme masalına inanlar ve inanmayanlar belirler kanatlarda gizli hüneri. Her gevşeklik üzüntüyle biteceğinden bu gerginlikte kelimelerin kadrine güvenmek gerekir sadece. Bazen güzel öğütlerle mücadeleye devam demek bile çare olmaz hüsnü kuruntulara ve kurumlanılır dilden öteye. Dilsiz devletleşilir. Aslında ana şefkatine layık olmak içindir dile hürmet.
Kovulmaktan ve kavrulmaktan beter günlerin yaşamsallaştığı şu dönemde acıları gereğince paylaştıkça hak edilir mutluluk.
Ve her mutlulukta en yoğunluklu pay sahipliği ise kelimelerindir. Kararlı olmak, tavsiyeleri tartmadan tutmak değildir. Bazen en basit işlerde ve en geniş zamanlarda hissedilen sancı ve titreme kelimelere kelaynaklıktır. Savruluşun şiddetiyle de olsa tavsiyelere vekalet edilemez, edilmemelidir. Ve kelamın kalemi kul ettiği tek cümledir;
“ Bu dil ağzımda annemin ak sütünün özüdür…”
Hızla sona sürüklenilen şu ihtiyar dünyada hatırı sayılır bir nüfus açlığa ve sefalete mahkûm. Toplamda bir o kadarı da açlık tehlikesi ile baş başa. Hani insanlığın önünde açılan yeni ufuklar. Ufukta ilkel düzeyde yaşamlar, garantisiz hayatlar buharlaşıyor durduk yerde. Herkese eşit miktarda yetmesi için dengeli bir dağıtım çabası ise hiç yok. Varsa yoksa götürmece derdinde bir hiyerarşi oluşmuş sanki emperyal cenahta. Kapitalizmin vahşiliğinden kaçınılmaz biçimde anarşiye sürükleniyor dünya. En kötüsü ise kelime fakirliği, dil açlığı ve dil yarası. Şu yürek acıtan insanlığın ve nesillerin açlığa mahkûmiyeti gerçekliği bile dil sayesinde aşikar. Aşikar ama özümsemek gerek felsefeyi tek cümlede;
“ Ağzımdaki bu dil annemin aksütüdür, özümdür…”
Sorulana hakkınca cevap verilmedikçe ve sorulara adaletli yanıt bulunmadıkça sonu gelmeyen asap bozucu ve azap veren sorgulamalar devam eder. Ve halklar daralır…
Müthiş ve muhteşemdi diyerek büyük bir riskle bağlanılan dün ise bu günlere taşınır. Yetmez gündönümünden yarınlara aktarılır. Yeryüzüne üzgün seneler, gökyüzüne aşkın aykırılıklar dizilir. Ve söz birikir, dil susar, kelimeler kaçar. Söylesen suç, yazsan günah günlerde kelimelere dökül desen dökülmez. Dökülme desen kendiliğinden örülür saydam duvar. Ve ılım ışık patlar evren. Pat diye bir cümle dağılır galaksiye;
“ Bu dil ağzımda annemin ak sütünün özüdür, özümün özü, gözümdür…”
Şimdi dilden dile yarınlara acımak zamanıdır. Dilden dökülen süt renkli kelimelerle de bu güne isyan…
Sorduğuna gereğince yanıt alınmadıkça ve sorulara ezber bozan yanıt bulunmadıkça asap bozucu ve azap veren sonu gelmez sorgulamalar başlar…
İşte kelimelerin sihirli gücü, tüm sorgulamalarda doğru yanıtı ararken hayallerin formüle edilmesine en üst perdede aracı olur. Hayaller kişiden kişiye, toplumdan topluma değişebilir. Ancak özlemlerin ifadesi her dilde ayni kelimelerledir. Kelimelerin anlamları çeşitlendirilebilir fakat halkların üzerinde etkisi benzerdir. Kelimeler iyi sıralandığında kötünün etkisi azalır, iyinin yetkisi değerlenir. İşte sihir de budur.
Kuruntu toplumsal bir gerekliliktir belki ama boştur. Vazgeçilmez bir gerçeklik vardır ki o da çoğunlukla gerçeğe tercih edilen hep kuruntulardır. İleriye gidememek, ilerisini görememek de işte bu yüzdendir. Tam bu yüzdelikte deneyim çok işe yarar. Deneyim akılla buluşunca toplum artık eski masallara hiç mi hiç kanmaz. Ve dilin önemi ayan beyan ortaya çıkar. O önemseyişle tüme varan da, tümden gelen de tek bir tümcedir;
“ Bu dil ağzımda anamın ak sütüdür…”
Kelimeler İstanbul Türkçesiyle ve doğaçlama elin altında oynaşırken çapraz bant yapıştırılmış güncellemeler içten içe gücenir. Kelimeleri o güceniklikle celallendirmek hiç de akıl karı bir iş değildir. Aslında kurusu satılamayacak, yaşı kuruşu kuruşuna hesaplanması gereken değerler silsilesidir kelimeler. Ayrıca hayatta öyle değerler de vardır ki anlatmaya kelime hazinesi yetmez. Öyle bir hazinedir ki o; akıl hafifliği veya akıl ağırlaşması ile susulunca değerini aniden yitirir. Dil lal olur, kelimeler bal olur. Bilgi bilgi olur ve karınca kaderince açılmaya susar. Ve dil büyür çocuklarla ve o çocuklar yarınlarda hesap sorar. Hesap o ilk cümleyle başlar;
“ Hani bu dil ağzında annenin ak sütüydü?...”
Bu gelecekteki temel en temel sorudur aslında. Ve verilecek yanıtı da yoktur. Varsa da akla gelmez ilk etapta. Çok yanıtı var diyenler kelimelerin sihirli gücünden hiç etkilenmeyenlerdir. Asıl güceniklik kinetik enerji ana hedefe yönlenince yönlendirilince ortaya çıkar.
Yön tayin ederek ata uçmayı öğretme masalına inanlar ve inanmayanlar belirler kanatlarda gizli hüneri. Her gevşeklik üzüntüyle biteceğinden bu gerginlikte kelimelerin kadrine güvenmek gerekir sadece. Bazen güzel öğütlerle mücadeleye devam demek bile çare olmaz hüsnü kuruntulara ve kurumlanılır dilden öteye. Dilsiz devletleşilir. Aslında ana şefkatine layık olmak içindir dile hürmet.
Kovulmaktan ve kavrulmaktan beter günlerin yaşamsallaştığı şu dönemde acıları gereğince paylaştıkça hak edilir mutluluk.
Ve her mutlulukta en yoğunluklu pay sahipliği ise kelimelerindir. Kararlı olmak, tavsiyeleri tartmadan tutmak değildir. Bazen en basit işlerde ve en geniş zamanlarda hissedilen sancı ve titreme kelimelere kelaynaklıktır. Savruluşun şiddetiyle de olsa tavsiyelere vekalet edilemez, edilmemelidir. Ve kelamın kalemi kul ettiği tek cümledir;
“ Bu dil ağzımda annemin ak sütünün özüdür…”
Hızla sona sürüklenilen şu ihtiyar dünyada hatırı sayılır bir nüfus açlığa ve sefalete mahkûm. Toplamda bir o kadarı da açlık tehlikesi ile baş başa. Hani insanlığın önünde açılan yeni ufuklar. Ufukta ilkel düzeyde yaşamlar, garantisiz hayatlar buharlaşıyor durduk yerde. Herkese eşit miktarda yetmesi için dengeli bir dağıtım çabası ise hiç yok. Varsa yoksa götürmece derdinde bir hiyerarşi oluşmuş sanki emperyal cenahta. Kapitalizmin vahşiliğinden kaçınılmaz biçimde anarşiye sürükleniyor dünya. En kötüsü ise kelime fakirliği, dil açlığı ve dil yarası. Şu yürek acıtan insanlığın ve nesillerin açlığa mahkûmiyeti gerçekliği bile dil sayesinde aşikar. Aşikar ama özümsemek gerek felsefeyi tek cümlede;
“ Ağzımdaki bu dil annemin aksütüdür, özümdür…”
Sorulana hakkınca cevap verilmedikçe ve sorulara adaletli yanıt bulunmadıkça sonu gelmeyen asap bozucu ve azap veren sorgulamalar devam eder. Ve halklar daralır…
Müthiş ve muhteşemdi diyerek büyük bir riskle bağlanılan dün ise bu günlere taşınır. Yetmez gündönümünden yarınlara aktarılır. Yeryüzüne üzgün seneler, gökyüzüne aşkın aykırılıklar dizilir. Ve söz birikir, dil susar, kelimeler kaçar. Söylesen suç, yazsan günah günlerde kelimelere dökül desen dökülmez. Dökülme desen kendiliğinden örülür saydam duvar. Ve ılım ışık patlar evren. Pat diye bir cümle dağılır galaksiye;
“ Bu dil ağzımda annemin ak sütünün özüdür, özümün özü, gözümdür…”
Şimdi dilden dile yarınlara acımak zamanıdır. Dilden dökülen süt renkli kelimelerle de bu güne isyan…
SÜZGEÇ…
SÜZGEÇ…
Çelik zırhını kuşansa da fani, görünmezliğe ve dokunulmazlığa bürünse de, ölüm gelir görür ve bulur. hem de en kudretliyken çelik zırhlılar. Bağışlamayan bağışlayamayanlar, üstelik hiddetliyken asla hoş görmezler hiç kimseyi ve dünyayı. Bağışlanmaz hiç ama hiç bağışlanmazlar vakti zamanı geldiğinde ve süzgeç hakkıyla eler tüm ölümlüleri…
“ Bir ateş topu yuvarlanıyor denizlerden. Delirtici hayranlıklar tekerleniyor alanlara. Dev posterler imzalanıyor geçici hevesle. Ve çok geç uyanmışlığa tenekeden madalyalar kalıplanıyor. Gerçekten geleceğe sağırlaştırıcı bir tokat şaklatıyor zaman. Sanki beyaz elbiseli devler her yerde cirit atacak. Akıldan geçenlere bakılsa süzgeçten elenen onca gün, ay yıl tutup çıkarılmamış dipsizlikte yatıyor. Bu mavi kelebekler tarzında uçuşmak da bir yere kadar. Günübirlik heyecanlar neyin nesidir anlamak mümkün değil. Sanki tazecik bahar kokuları fışkırıyor evrene. Fıs fıs fıslanan korkuların yerine ise cesaret evrenselleşiyor. Sanki haleler dolaşacak akıl üstünde ve sendeleyen ayaklara güç nakledilecek. Her şey tasarlanan ne varsa yerle bir olduğunda bu alanlarda seyirciye has sevdalıklar da kalmaz. Yeni sevdalıklar artık boynumu vuracaksanız vurun demektir ilahi kudrete. Bir oraya bir buraya seğirten çocuklar gibi şendir artık ruhlar. Koşuşturmaca bittiğinde ise kana ve ete bürünen şekliyle iğne deliğinden geçer zaman. Ve asla zehirlemeyen zehir havaya karışır. Sonsuz sayıda ateş topu dağılır denizlere…”
Yelkenliler ve mavnalar zevk zehrinden uyuşan balıkların peşini bir türlü bırakmaz. Tahrip ve imhalar başladığında ‘ol emri’ ihmale gelmez. Ancak devrin topunu ateşlemeye tek bir iğne de yetmez. Devler uyandığında ise toplar da yetmez. Maddeten kayıplar verilir, manen de yıkım başlar. Dolanılan ve doyulan mevkilerden acil düşüşler başlar. En fedakâr görünen zamaneler de zenneler de kaçamazlar çelik zırhın ağırlığından. Müslümanlıktan süslümanlığa devrilmiş devşirmeler en zamane zırhlarını kuşanırlar ama israfa bulanmışlık artınca filler zamanı durduran sıfır gongunu çalar.
Çalan gonkla süzgeçten harp gemileri, zırhlı kruvazörler, gambotlar, muhripler süzülür. Denizler ateş rengidir artık. Kara ise başka bir muamma. Elenmeyecekler bir tek denizaltılardır. Ve denizleri sakinleştirirler içten içe, kayı dan kıyıya. En hızlı biçimde işlem tamamlanır ve hava kararır. Yerde, gökte ve denizlerin derinliklerinde ispatı zor bir ateş belirir. Sıfır anı üflendiğinde ise büyük ateş alevlenir, yanar ve yakar.
Ateşten bir cümle asılır göğe, ‘gizli günahlar yapana, açıktan işlenen günahlar ise herkese zarar verir. O halde engel olmak gerekirdi. Ama olmadınız…’
Fırsat varken hep sevmek gerekir süzgeçten süzülenleri. Sevmek gerek bu dimdirek yalnızlığı. Yalnız ve kocaman bir çınar olmayı. Köklenilen, sürgün verip filizlenilen, sürülen şu bereketli toprakları. Dağ bayır, dere tepe demeden her zerresini. Özlemlerin tümünü özlemek, özledikçe sevmek gerek. Kırmızı gelinciklerle tavlanmış baharları. Sevmek ve beklemek gerek yazları. Yaprak kımıldamayan akşamlarını da, tufana denk gecelerini de. Bir varmış bir yokmuş diye başlayıp nice haltlar karıştırdıktan sonra mutlu sonla biten masalları da. Dost masalarına çöreklenen masal devlerini de. Çünkü ‘Bu memleket bizim’…,
Ayrıca sevmek gerek tüm son durak çelişkilerini. Araç işlemez, akıl ermez, çamur dinlemez devirleri. Kaldırımsız çamur deryalarını. Paçaya bir bulaşıp pir yerleşen yoksulluğu. Bünyelerde bütünleşen çelimsizliği. Varsıllığın varını değil arını. Kelimelere vurmuş zenginlikleri ve ıssız cami avlularını. Çünkü ‘ Bu sevda bizim’…
Süzgeçte biriken tortuya aldırmadan hırs bürümüş yılların yanıtlanamayan sorularıyla yüzleşildikçe sevda artar. Artar çünkü yaşamlar vardır büklüm büklüm özgürlüklere adanmış. Hayat öyküleri vardır hürriyete tapınmış. Cepheden cepheye hazırlıksız yürekli savruluşlar vardır. Karadan ve denizlerden sevkiyatlar vardır sonsuzluğa hasretlikle. Her harekâtı an itibariyle yükselten inanç vardır temelinde. Bu öyle bir temeldir ki ölümden öte köye yerleşmektir harcı çimentosu.
Süzgeçten sıyrılan denizaltılar boğazlardan geçerken en kudretlilerin de boğazları kurur. Beklenen gün bizi bulmaz, yakalamaz rahatlığı bir anda söner. Bir ateş topuna dönüşür sular.
“ Binlerce ateş topu kıyıdan köşeden değer memleketin melekelerine. Ama değersizleştiremezler. Binlerce ateş topundan ve binlerce harpten daha zarar verir süzgeçten hakkınca elenmemiş çelik zırhlılar. Çepeçevre kılıç, ok ve mızrak yaraları, mayın, top ve gülla yanıkları avuç ayası kadar yer kalmaz toprağı havalandıracak. Hangi denge unsurudur değişik din ve dillerde dualar etmek ve yakarmak. Esenliğe hasret gözler uyumaz. Ölüme yatarlar korkusuzca…”
Süzgeçten süzülmeden önce sığınılacak tek liman ise orta yaş efendiliğidir. Doğayı korumak, doğanları yaşatmak için ölümsüzlüğün ışığında yanmaktır mesele. Dünyaya katkı sunmak ve iki cihanda ölçümlerden, ölçüldükçe alın akıyla çıkmaktır gaye. Orta yaş efendileşmesi yoksa eğer aşı tutarsa veya tutmazsa neyime deyip yalancı hüzün çökmeleriyle süzgeçten süzülmekten sıyıracağını sanmaya sanrılanılır. Tanrısı sanrı olanlar zamanı iğne deliğinden geçirmeye çalışırlar ama kara delikler onları yutar.
Kara melek çelik zırhını kuşanmış dokunulmazlık ve görünmezliğe bürünmüş en kudretli fanileri de, gelir görür ve bulur. Hiddetli ve şiddetlileri, bağışlamayan ve bağışlayamayanları, kimseyi ve dünyayı asla hoş görmeyenleri de süzgeç hakkıyla eler. Süzgeç tüm ölümlüleri hakkıyla süzer.
Bağışlanırlar veya hiç ama hiç bağışlanmazlar, kim bilir?
Çelik zırhını kuşansa da fani, görünmezliğe ve dokunulmazlığa bürünse de, ölüm gelir görür ve bulur. hem de en kudretliyken çelik zırhlılar. Bağışlamayan bağışlayamayanlar, üstelik hiddetliyken asla hoş görmezler hiç kimseyi ve dünyayı. Bağışlanmaz hiç ama hiç bağışlanmazlar vakti zamanı geldiğinde ve süzgeç hakkıyla eler tüm ölümlüleri…
“ Bir ateş topu yuvarlanıyor denizlerden. Delirtici hayranlıklar tekerleniyor alanlara. Dev posterler imzalanıyor geçici hevesle. Ve çok geç uyanmışlığa tenekeden madalyalar kalıplanıyor. Gerçekten geleceğe sağırlaştırıcı bir tokat şaklatıyor zaman. Sanki beyaz elbiseli devler her yerde cirit atacak. Akıldan geçenlere bakılsa süzgeçten elenen onca gün, ay yıl tutup çıkarılmamış dipsizlikte yatıyor. Bu mavi kelebekler tarzında uçuşmak da bir yere kadar. Günübirlik heyecanlar neyin nesidir anlamak mümkün değil. Sanki tazecik bahar kokuları fışkırıyor evrene. Fıs fıs fıslanan korkuların yerine ise cesaret evrenselleşiyor. Sanki haleler dolaşacak akıl üstünde ve sendeleyen ayaklara güç nakledilecek. Her şey tasarlanan ne varsa yerle bir olduğunda bu alanlarda seyirciye has sevdalıklar da kalmaz. Yeni sevdalıklar artık boynumu vuracaksanız vurun demektir ilahi kudrete. Bir oraya bir buraya seğirten çocuklar gibi şendir artık ruhlar. Koşuşturmaca bittiğinde ise kana ve ete bürünen şekliyle iğne deliğinden geçer zaman. Ve asla zehirlemeyen zehir havaya karışır. Sonsuz sayıda ateş topu dağılır denizlere…”
Yelkenliler ve mavnalar zevk zehrinden uyuşan balıkların peşini bir türlü bırakmaz. Tahrip ve imhalar başladığında ‘ol emri’ ihmale gelmez. Ancak devrin topunu ateşlemeye tek bir iğne de yetmez. Devler uyandığında ise toplar da yetmez. Maddeten kayıplar verilir, manen de yıkım başlar. Dolanılan ve doyulan mevkilerden acil düşüşler başlar. En fedakâr görünen zamaneler de zenneler de kaçamazlar çelik zırhın ağırlığından. Müslümanlıktan süslümanlığa devrilmiş devşirmeler en zamane zırhlarını kuşanırlar ama israfa bulanmışlık artınca filler zamanı durduran sıfır gongunu çalar.
Çalan gonkla süzgeçten harp gemileri, zırhlı kruvazörler, gambotlar, muhripler süzülür. Denizler ateş rengidir artık. Kara ise başka bir muamma. Elenmeyecekler bir tek denizaltılardır. Ve denizleri sakinleştirirler içten içe, kayı dan kıyıya. En hızlı biçimde işlem tamamlanır ve hava kararır. Yerde, gökte ve denizlerin derinliklerinde ispatı zor bir ateş belirir. Sıfır anı üflendiğinde ise büyük ateş alevlenir, yanar ve yakar.
Ateşten bir cümle asılır göğe, ‘gizli günahlar yapana, açıktan işlenen günahlar ise herkese zarar verir. O halde engel olmak gerekirdi. Ama olmadınız…’
Fırsat varken hep sevmek gerekir süzgeçten süzülenleri. Sevmek gerek bu dimdirek yalnızlığı. Yalnız ve kocaman bir çınar olmayı. Köklenilen, sürgün verip filizlenilen, sürülen şu bereketli toprakları. Dağ bayır, dere tepe demeden her zerresini. Özlemlerin tümünü özlemek, özledikçe sevmek gerek. Kırmızı gelinciklerle tavlanmış baharları. Sevmek ve beklemek gerek yazları. Yaprak kımıldamayan akşamlarını da, tufana denk gecelerini de. Bir varmış bir yokmuş diye başlayıp nice haltlar karıştırdıktan sonra mutlu sonla biten masalları da. Dost masalarına çöreklenen masal devlerini de. Çünkü ‘Bu memleket bizim’…,
Ayrıca sevmek gerek tüm son durak çelişkilerini. Araç işlemez, akıl ermez, çamur dinlemez devirleri. Kaldırımsız çamur deryalarını. Paçaya bir bulaşıp pir yerleşen yoksulluğu. Bünyelerde bütünleşen çelimsizliği. Varsıllığın varını değil arını. Kelimelere vurmuş zenginlikleri ve ıssız cami avlularını. Çünkü ‘ Bu sevda bizim’…
Süzgeçte biriken tortuya aldırmadan hırs bürümüş yılların yanıtlanamayan sorularıyla yüzleşildikçe sevda artar. Artar çünkü yaşamlar vardır büklüm büklüm özgürlüklere adanmış. Hayat öyküleri vardır hürriyete tapınmış. Cepheden cepheye hazırlıksız yürekli savruluşlar vardır. Karadan ve denizlerden sevkiyatlar vardır sonsuzluğa hasretlikle. Her harekâtı an itibariyle yükselten inanç vardır temelinde. Bu öyle bir temeldir ki ölümden öte köye yerleşmektir harcı çimentosu.
Süzgeçten sıyrılan denizaltılar boğazlardan geçerken en kudretlilerin de boğazları kurur. Beklenen gün bizi bulmaz, yakalamaz rahatlığı bir anda söner. Bir ateş topuna dönüşür sular.
“ Binlerce ateş topu kıyıdan köşeden değer memleketin melekelerine. Ama değersizleştiremezler. Binlerce ateş topundan ve binlerce harpten daha zarar verir süzgeçten hakkınca elenmemiş çelik zırhlılar. Çepeçevre kılıç, ok ve mızrak yaraları, mayın, top ve gülla yanıkları avuç ayası kadar yer kalmaz toprağı havalandıracak. Hangi denge unsurudur değişik din ve dillerde dualar etmek ve yakarmak. Esenliğe hasret gözler uyumaz. Ölüme yatarlar korkusuzca…”
Süzgeçten süzülmeden önce sığınılacak tek liman ise orta yaş efendiliğidir. Doğayı korumak, doğanları yaşatmak için ölümsüzlüğün ışığında yanmaktır mesele. Dünyaya katkı sunmak ve iki cihanda ölçümlerden, ölçüldükçe alın akıyla çıkmaktır gaye. Orta yaş efendileşmesi yoksa eğer aşı tutarsa veya tutmazsa neyime deyip yalancı hüzün çökmeleriyle süzgeçten süzülmekten sıyıracağını sanmaya sanrılanılır. Tanrısı sanrı olanlar zamanı iğne deliğinden geçirmeye çalışırlar ama kara delikler onları yutar.
Kara melek çelik zırhını kuşanmış dokunulmazlık ve görünmezliğe bürünmüş en kudretli fanileri de, gelir görür ve bulur. Hiddetli ve şiddetlileri, bağışlamayan ve bağışlayamayanları, kimseyi ve dünyayı asla hoş görmeyenleri de süzgeç hakkıyla eler. Süzgeç tüm ölümlüleri hakkıyla süzer.
Bağışlanırlar veya hiç ama hiç bağışlanmazlar, kim bilir?
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder